Wat is Ubuntu
Ubuntu is een Linuxdistributie voor desktopcomputers, laptops, servers, tablets en smartphones.
Dit besturingssysteem is beschikbaar in een groot aantal talen, waaronder het Nederlands.
De makers van Ubuntu leggen de nadruk op gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid voor gebruik thuis, op school en op het werk.
Er bestaat ook een servereditie onder de naam Ubuntu Server.
Voor scholen is er Edubuntu met speciale programma's voor het onderwijs.
Ubuntu is gebaseerd op de Linuxdistributie
Debian, maar onderscheidt zich hiervan door twee keer per jaar nieuwe versies uit te brengen.
De nummers daarvan verwijzen naar het jaar en de maand van de verschijningsdatum.
De ontwikkeling van Ubuntu wordt geleid door Canonical Ltd., een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde privé onderneming gestart en gefinancierd door de Zuid-Afrikaan Mark Shuttleworth.
De naam komt van het concept Ubuntu uit de Zoeloe-cultuur in Zuid-Afrika.
Het betekent zoiets als "menselijk zijn voor anderen".
Verspreiding
Ubuntu is grotendeels OpenSourcesoftware en gratis beschikbaar.
Hierdoor is het besturingssysteem in ontwikkelingslanden populairder dan betaalde besturingssystemen.
Het besturingssysteem kan worden gedownload als ISO -bestand en op een cd of dvd worden gebrand, maar het is ook mogelijk installatiemedia te bestellen tegen betaling van verzendkosten.
Canonical Ltd. bood vroeger ook de mogelijkheid gratis officiële cd 's te bestellen via de ShipIt-dienst, waarbij men zelfs geen verzendkosten hoefde te betalen.
In april 2011 besloot Canonical Ltd. vanaf versie 11.04 de ShipIt-dienst stop te zetten, dit omdat veel westerse landen tegenwoordig een goede en snelle breedbandverbinding hebben.
Er worden nog wel cd's in de webwinkel van Canonical Ltd. verkocht.
De Ubuntu-cd's zijn uit te proberen zonder dat installatie daarvoor benodigd is.
Voor de gebruikers van wie zijn computer niet voldoet aan de minimale systeemeisen voor deze live-cd, bestaat een alternatieve cd met een niet-grafische installatie.
Het is ook mogelijk om het ISO-bestand van Ubuntu op een USB-stick te plaatsen met een hulpprogramma zoals UNetbootin of YUMI.
Populariteit
In korte tijd is Ubuntu uitgegroeid tot de populairste Linuxdistributie onder particuliere gebruikers.
De distributie kent een grote en actieve gebruikersgemeenschap.
Lokale groepen Ubuntu-enthousiastelingen- zogenaamde LoCo Teams (local community teams) - zijn in vele landen actief.
Sommige daarvan, onder meer het Belgische en het Nederlandse team, genieten officieel erkenning door Canonical.
De website DistroWatch geeft een goede indicatie van de populariteit van Ubuntu.
Begin november 2008, een paar dagen na uitgifte van 8.10, stond Ubuntu op de eerste plaats van de afgelopen maand, de afgelopen drie maanden, het afgelopen half jaar en het afgelopen jaar.
En dan zijn varianten als Kubuntu, Xubuntu en dergelijke nog niet meegeteld.
Desktoplinux.org heeft na onderzoek geconcludeerd dat Ubuntu, met daarin Kubuntu, Xubuntu en Edubuntu meegerekend, het grootste gebruikerspercentage heeft, met circa 30% van de GNU/Linux-desktopgebruikers.
Het Ministerie van Onderwijs en Wetenschap van Macedonië heeft het initiatief genomen om meer dan 180 000 Linuxdesktops aan scholen te schenken en stimuleert ook elke student in het land om Ubuntu-werkstations te gebruiken.
Op 9 oktober 2008 werd bekend dat alle servers van de Wikimedia Foundation, de organisatie achter onder andere Wikipedia, gemigreerd zullen worden naar Ubuntu 8.04.
Software
Ubuntu kan alle voor Linux geschreven software draaien.
Daarnaast kan een groeiend aantal programma's voor Windows worden gedraaid onder Wine, een OpenSource-implementatie van de Windows API en programmabibliotheken.
Een installatie van Ubuntu bevat een aantal standaardprogramma's, zoals systeemgereedschap, het kantoorsoftwarepakket LibreOffice, de webbrowser Firefox, het e-mailprogramma Thunderbird en een reeks kleine spellen.
Ubuntu gebruikt, net als
Debian, het pakketbeheersysteem apt.
Sinds Ubuntu 9.10 wordt Ubuntu Software Center gebruikt voor het beheren van softwarepakketten.
Categorieën
Beschikbare software wordt in de volgende categorieën onderverdeeld:
main | Vrije software met officiële ondersteuning. |
restricted | Niet-vrije software met officiële ondersteuning.
Deze categorie bevat propriëtaire stuurprogramma's. |
universe | Vrije software met ondersteuning van de gebruikersgemeenschap.
Met andere woorden het gaat hier wel om vrije software, maar deze zit niet standaard in een van de Ubuntu-distributies. |
multiverse | Niet-vrije software met ondersteuning van de gebruikersgemeenschap. |
backports | Nieuwe software uit nieuwere Ubuntu-versies (meestal ontwikkelingsversies). |
64 bit
Ubuntu is er in 32 bit en in 64 bit.
Indien de 64 bitversie van Ubuntu wordt gebruikt, dan is vrijwel al deze software ook in 64 bit beschikbaar.
Alleen eventuele closed-source software zal in 32 bits beschikbaar zijn, maar deze kunnen door middel van de bibliotheek ia32-libs toch gebruikt worden.
Sinds de uitgave van Ubuntu 13.10 is de 64 bitversie de standaardversie.
Voor installatie op oudere hardware wordt de 32 bitversie aanbevolen.
Bij de uitgave van 14.04 is de 32 bitversie echter weer standaard.
Propriëtaire software
Het grootste gedeelte van de software die bij Ubuntu geleverd wordt is vrije software.
Voor drivers waarvoor geen goed vrij alternatief is worden echter propriëtaire stuurprogramma's meegeleverd.
Propiëtaire software is software waarvan de broncode in het bezit van een bedrijf is dat alle rechten op deze software bezit.
Een voorbeeld hiervan zijn de stuurprogramma's van Nvidia voor grafische kaarten, die hun chipset bevatten.
Een aantal multimediaformaten, zoals MP3, is beschermd door software-octrooien en kunnen niet in de officiële distributies van Ubuntu worden opgenomen.
Ondersteuning voor deze mediaformaten is echter toe te voegen na de installatie van het besturingssysteem.
Ook een aantal bekende TrueType -lettertypes is beschermd door intellectuele eigendomsrechten en wordt niet meegeleverd met de officiële distributie.
Versies Ubuntu werkt met een versiesysteem dat verwijst naar het jaartal en de maand van uitgave.
Zo verwijst versie 8.04 naar 2008, maand 4 (april).
Ubuntu verschijnt tweemaal per jaar, in april en in oktober.
Versie 6.06, 'Dapper', verscheen twee maanden later dan oorspronkelijk gepland, om diverse verbeteringen alsnog te kunnen aanbrengen; vandaar dat deze 6.06 heet in plaats van 6.04.
Versie | Datum van uitgave | Ondersteund tot | Codenaam | Nederlandse vertaling |
4.10 | 20 oktober 2004 | 30 april 2006 | Warty Warthog | Wrattig |
5.04 | 08 april 2005 | 31 oktober 2006 | Hoary Hedgehog | Eerbiedwaardige |
5.10 | 13 oktober 2005 | 13 april 2007 | Breezy Badger | Frisse (vernieuwende) |
6.06 LTS | 01 juni 2006 | 14 juni 2009 | Dapper Drake | Goedgeklede |
6.10 | 26 oktober 2006 | 25 april 2008 | Edgy Eft | Prikkelbare/bijdehante |
7.04 | 19 april 2007 | 19 oktober 2008 | Feisty Fawn | Assertief/strijdlustig |
7.10 | 18 oktober 2007 | 18 april 2009 | Gutsy Gibbon | Moedige |
8.04 LTS | 24 april 2008 | 05 december 2011 | Hardy Heron | Ruige |
8.10 | 30 oktober 2008 | 30 april 2010 | Intrepid bex | De (stout)moedige |
9.04 | 23 april 2009 | 23 oktober 2010 | Jaunty Jackalope | Kwiek krijgskonijn |
9.10 | 29 oktober 2009 | 30 april 2011 | Karmic Koala | Karmische |
10.04 LTS | 29 april 2010 | 09 mei 2013 | Lucid Lynx | Heldere |
10.10 | 10 oktober 2010 | 04 oktober 2012 | Maverick Meerkat | Non-conformistisch |
11.04 | 28 april 2011 | 28 oktober 2012 | Natty Narwhal | Nette |
11.10 | 13 oktober 2011 | 09 mei 2013 | Oneiric Ocelot | Dromerige |
12.04 LTS | 26 april 2012 | xx april 2017 | Precise Pangolin | Precies |
12.10 | 18 oktober 2012 | 16 mei 2014 | Quantal Quetzal | Kwantale |
13.04 | 25 april 2013 | 27 januari 2014 | Raring Ringtail | Energieke |
13.10 | 17 oktober 2013 | 17 juli 2014 | Saucy Salamander | Pittige |
14.04 LTS | 17 april 2014 | xx april 2019 | Trusty Tahr | Betrouwbare/beproefde |
14.10 | 23 oktober 2014 | xx juli 2015 | Utopic Unicorn | Utopische |
15.04 | 23 april 2015 | xx januari 2016 | Vivid Vervet | Levendige (blauwaap) |
15.10 | xx oktober 2015 | xx juli 2016 | Wily Werewolf | Geslepen/sluwe |
In de spreektaal worden de codenamen vaak afgekort tot het eerste woord, bijvoorbeeld 'precise'.
Dit zijn ook de namen van de pakketbronnen voor Ubuntu.
Voor iedere versie moeten nieuwe teksten worden vertaald.
Meestal zijn deze vertalingen nog niet volledig: meegeleverde software is vaak niet volledig vertaald.
Gerelateerde distributies
Aan Ubuntu is een aantal andere projecten, edities of smaken (flavours) gerelateerd, waarvan Xubuntu de populairste is.
Een aantal van deze distributies verschilt door het gebruik van een andere desktopomgeving.
Ubuntu gebruikte standaard Gnome, maar vanaf versie 11.04 is Unity dse standaard desktopomgeving, maar het is eenvoudig andere desktopomgevingen te installeren.
Kubuntu bijvoorbeeld maakt gebruik van KDE, maar is in de basis hetzelfde.
Dit principe wordt ook gevolgd met Xubuntu, een versie van Ubuntu die Xfce (een lichte desktopomgeving, die daardoor beter geschikt is voor oude systemen) gebruikt en Elbuntu, een versie die Enlightenment gebruikt, eveneens een lichtere desktopomgeving.
Het mengen van pakketten uit verschillende desktopomgevingen is mogelijk.
Programma's geschreven voor
KDE-3 gebruiken
aRts om geluidsnotificaties te laten horen.
Die programma's zijn dan meestal wel te gebruiken in GNOME, maar niet altijd met geluidsnotificaties.
De speciaal voor Xfce geschreven programma's kunnen zonder problemen in GNOME en KDE worden gebruikt.
Daarnaast zijn er projecten zoals Edubuntu, een op Ubuntu gebaseerde distributie voor scholen, Ubuntu Studio, een Ubuntu-variant die volledig gericht is op het bewerken van multimedia, en Gobuntu, met alleen software en inhoud die geen enkele vorm van restrictie kent.
Hierbij wordt de striktst mogelijke interpretatie van de definitie van vrije software gehanteerd, zoals die door de Free Software Foundation is opgesteld.
Deze edities maken echter net als de desktopeditie van Ubuntu gebruik van GNOME.
De servereditie van Ubuntu kent geen grafische omgeving.
Lijst Officiële varianten
Van de oorspronkelijke Ubuntu-versie met de gebruikersomgeving Unity zijn meerdere officiële edities of versies afgeleid.
Onderstaande edities worden officieel erkend door Canonical:
Kubuntu | Ubuntu met de KDE -desktop. |
Xubuntu | Ubuntu met de Xfce -desktop. |
Lubuntu | Ubuntu met de LXDE -desktop, die gericht is op computers met ten minste 128 MB RAM-geheugen. |
Edubuntu | Ubuntu met programma's die vooral bedoeld zijn voor leerlingen op school. |
Ubuntu Studio | was een distributie speciaal bedoeld om multimedia (muziek, film, grafisch etc.) te creëren en bewerken. |
Ubuntu Server | een versie speciaal voor servers. |
Ubuntu Netbook Remix | was een versie geoptimaliseerd voor netbooks en ultra-mobiele portables. |
Ubuntu Kylin | Ubuntu gericht op de Chinese markt. |
Ubuntu GNOME | Ubuntu met de GNOME -desktop. |
Linuxdistributies van derden gebaseerd op Ubuntu
Met de openbroncode kunnen ook anderen hun eigen editie maken die gebaseerd is op Ubuntu of een afgeleide daarvan, zoals:
Gobuntu | Ubuntu met enkel vrije software |
Goobuntu | wordt gebruikt binnen de kantoren van Google. |
Fluxbuntu | met Fluxbox |
Elementary OS | |
Mythbuntu | speciaal voor multimedia -pc's waarop MythTV is voorgeconfigureerd. - Officieel erkend door Canonical |
Linux Mint | dat een iets andere filosofie en aanpak heeft dan het moederproject. |
Ebuntu | een distributie met de windowmanager Enlightenment. |
Ubuntu CE | Christian Edition, een versie met specifiek Christelijke functies, zoals de psalm van de dag. |
Ubuntu ME | Muslim Edition, een versie gericht op de moslimwereld, met bijvoorbeeld software voor gebedstijdstippen, voor studie van de Koran en een webfilter. |
Easy, Peasy en Aurora OS (voorheen Eeebuntu) | distributies geschikt voor de Eee PC. |
Qimo | een distributie voor kinderen |
Kiwi Linux | een Ubuntu-kloon die kort na de jongste Ubuntu-release verschijnt met nieuwere versies van de gebruikte pakketten |
Pear OS | was een Ubuntu-kloon die qua vormgeving en gebruik grote overeenkomst vertoont met de besturingssystemen van Apple : OS X en iOS. |
Organisatie
De grote man achter Ubuntu is de Zuid-Afrikaanse miljonair Mark Shuttleworth, de Self-Appointed Benevolent Dictator For Life van Ubuntu en oprichter van de Ubuntu Foundation en Canonical Ltd., die respectievelijk Ubuntu financieren en ondersteuning voor Ubuntu leveren.
Deze financiering maakte het tot het voorjaar van 2011 mogelijk gratis Ubuntu-cd's te laten bezorgen (via ShipIt).
Het is wel nog steeds mogelijk om Ubuntu te bestellen via de webwinkel van Canonical.
Bron:
Wikipedia